fot. Konkatedra p.w. Narodzenia Najświętszej Marii Panny

Świątynia została wzniesiona w drugiej połowie XV wieku. Dokładnej daty budowy kościoła nie znamy, ale stało się to zapewne przed 1470 rokiem, ponieważ kościół w Żywcu wspomina Jan Długosz w Liber beneficiorum z lat 1460-1470. Kościół ten, zbudowany w stylu gotyckim, stał się kościołem parafialnym.

W latach 1515-1542 dzięki nakładom Wawrzyńca Komorowskiego, sekretarza królewskiego i jego brata Jana, kasztelana oświęcimskiego, rozbudowano i przedłużono prezbiterium i nawy oraz podwyższono kościół. W pięć lat po ukończonej rozbudowie, 9 października 1547 roku kościół został poświęcony przez biskupa krakowskiego Erazma Ciołka otrzymując tytuł „Narodzenia Panny Maryjej i Świętego Wawrzyńca męczennika” na pamiątkę głównego fundatora rozbudowy.

Kolejnej rozbudowy podjęli się Jan Spytek Komorowski i jego brat Krzysztof, synowie Jana. Rozbudowa była przeprowadzona w latach 1582-1583. Dzięki tej przebudowie kościół wzbogacił się o czworokątną wieżę oraz portale drzwiowe z piaskowca z toskańskimi pilastrami i atrybutami Męki Pańskiej. Jej budowy podjął się włoski architekt Jan Ricci z Opawy ­– wraz z kamieniarzem Maciejem Świętkiem oraz cieślą Janem Carpentarusem. W 1585 roku wieżę podwyższono dobudowując do jej pierwotnej części, wzniesionej z kamienia, część górną z cegły.

Rozbudowę fary kontynuował Krzysztof Komorowski, który w latach 1596 – 1610 dobudował od strony północnej kaplicę p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, zwanej przez wzgląd na fundatorów, kaplicą Komorowskich.

W 1639 roku od strony wschodniej dobudowano kapliczkę ogrojca nakładem pisarza miejskiego Krzysztofa Mrzygłodowicza.

W 1711 roku w wyniku uderzenia pioruna w wieżę kościoła wybuchł pożar, co spowodowało zniszczenie szczytu wieży i zawalenie się hełmu z krzyżem. Zniszczenia naprawiono przy dużym nakładzie rodziny Wielopolskich, nadając mu wystrój barokowy. Karol Wielopolski w 1745 roku odbudował wieżę nie przywracając jej jednak poprzedniego wyglądu. Zniszczony strzelisty hełm zastąpiono nowym.

Piorun jeszcze raz uszkodził wieżę kościelną w 1776 roku. Odnowiono ją dopiero 1821 roku, gdy proboszczem żywieckiej fary był ks. Franciszek Augustyn.

W 1903 roku dobudowano od strony południowej nową zakrystię. W 1929 roku przy południowej ścianie nawy głównej wzniesiono renesansową kaplicę grobową rodziny Habsburgów, zaprojektowaną przez architekta Franciszka Mączyńskiego z Krakowa. Dziś zwana jest ona również kaplicą Matki Boskiej Częstochowskiej.

W 1992 roku papież Jan Paweł II bullą Totus tuus Polonia epopulus, w ramach reorganizacji administracji kościoła w Polsce, powołał do istnienia diecezję bielsko-żywiecką, a kościół parafialny Narodzenia Najświętszej Marii Panny został podniesiony do rangi konkatedry

Adres: ul. Zamkowa, 34-300 Żywiec

Telefon: 33 861 02 05, (33) 861 28 05, 513 338 448

Strona www: https://parafiazywiecka.net/